Publications

Ξένια Ι. Λοϊζίδου
Πολιτικός Μηχανικός
ΑΚΤΗ Κέντρο Μελετών και Έρευνας

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Ελληνικό Πανόραμα τεύχος 63, Μάιος- Ιούνιος 2008

Διαχείριση αστικών οργανικών απορριμμάτων

Η επεξεργασία και τελική διάθεση των αστικών οργανικών απορριμμάτων αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για την Ελλάδα. Η ΕΕ με την οδηγία 99/31/ΕΕ (Landfill Directive) υποχρεώνει τα κράτη μέλη της ΕΕ να περιορίσουν τις ποσότητες αστικών οργανικών απορριμμάτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής. Η κομποστοποίηση αποτελεί μία από τις κύριες εναλλακτικές τεχνικές διαχείρισης οργανικών απορριμμάτων, που δυστυχώς δεν τυγχάνει σημαντικής εφαρμογής στη χώρα μας.

Κομποστοποίηση

Κομποστοποίηση είναι η δυνατότητα για ανακύκλωση των οργανικών (φυτικών) σκουπιδιών της κουζίνας, των κήπων, των πάρκων (κλαδέματα, φύλλα, γρασίδι κλπ). Είναι μία ελεγχόμενη διαδικασία (βιο)μετατροπής (αποσύνθεσης) των οργανικών απορριμμάτων σε ένα πολύτιμο βελτιωτικό εδάφους, ιδιαίτερα ωφέλιμο και θρεπτικό για τα φυτά. Το προϊόν αυτό συνήθως λέγεται  κόμποστ, ή χούμος ή φυτόχωμα.

Το κόμποστ ή χούμος ή φυτόχωμα, είναι ένα πολύτιμο υλικό απαλλαγμένο από παθογόνους μικροοργανισμούς και σπόρια ζιζανίων, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εδαφοβελτιωτικό όπως κάθε φυτόχωμα του εμπορίου. Ιδιαίτερα στη βιολογική γεωργία, η χρήση εδαφοβελτιωτικού που προέρχεται από κομποστοποίηση αποτελεί βασική παράμετρο στην παραγωγική διαδικασία.

Συνοπτικά, το κόμποστ:

1. Αν παραχθεί με σωστές μεθόδους, έχει μεγάλη λιπαντική και θρεπτική αξία  οπότε μειώνεται η ανάγκη χρήσης φυτοφαρμάκων στη γεωργία.
2. Περιέχει οργανικό άζωτο, το οποίο απελευθερώνεται σταδιακά δίνοντας την δυνατότητα στα φυτά να το αφομοιώσουν, κάτι το οποίο δεν ισχύει με τα περισσότερα χημικά ανόργανα λιπάσματα του εμπορίου.
3. Μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην καταπολέμηση ασθενειών των φυτών περιορίζοντας έτσι την ανάγκη χρήσης παρασιτοκτόνων, τα οποία παρουσιάζουν τοξικότητα τόσο για τα ίδια τα φυτά, όσο και για τον άνθρωπο.
4. Γενικά αυξάνει τη γονιμότητα του εδάφους και ενισχύει τα φυτά στην ανάπτυξη υγιούς ριζικού συστήματος.  Η οργανική ύλη που περιέχεται σ’ αυτό, τροφοδοτεί τους μικροοργανισμούς οι οποίοι κρατάνε το έδαφος υγιές και ισορροπημένο.

Κόμποστ μπορεί να παραχθεί σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε συνεργασία με καλλιεργητές. Η προώθηση της μεθόδου κομποστοποίησης ως η επικρατέστερη επιλογή στη διαδικασία συμμόρφωσης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την Οδηγία 99/31/ΕΕ (Landfill Directive) θα έχει σημαντικές επιπτώσεις: μείωση των απορριμμάτων στις χωματερές, παραγωγή πολύτιμου εδαφοβελτιωτικού, οικονομικά οφέλη για τους ΟΤΑ και πολλά άλλα. Το εδαφοβελτιωτικό μπορεί να αποδίδεται στους βιοκαλλιεργητές συμβάλλοντας τόσο στην ποιότητα των βιο-προϊόντων όσο και στο κόστος – το ψηλό κόστος εισαγωγής εδαφοβελτιωτικών θεωρείται παρεμποδιστικός παράγοντας για τη μείωση των τιμών των βιολογικών προϊόντων και την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας.

Οικιακή κομποστοποίηση

Ακόμα και στο σπίτι μας μπορούμε να φτιάξουμε κόμποστ. Η οικιακή κομποστοποίηση εφαρμόζεται εδώ και χιλιάδες χρόνια από τον άνθρωπο: οι πρόγονοί μας έφτιαχναν κόμποστ σκάβοντας ένα λάκκο στην άκρη της αυλής και πετώντας εκεί μέσα τα σκουπίδια της κουζίνας τους. Σε λίγο καιρό είχανε το φυτόχωμά τους! Η τεχνολογία σήμερα μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε το ίδιο, χωρίς κατ’ ανάγκη να έχουμε αυλή (στο μπαλκόνι ή ακόμα και μέσα στην κουζίνα μας μπορούμε να έχουμε κομποστοποιητή) και χωρίς ενοχλητικές οσμές: μπορούμε απλά να αγοράσουμε ένα οικιακό κομποστοποιητή!. Διατίθενται στο εμπόριο σε πολλές μορφές. Αξίζει να τους ψάξουμε.

Η διαδικασία της οικιακής κομποστοποίησης δίνει την δυνατότητα στον κάθε ένα από εμάς να συνεισφέρουμε με τον πλέον απλό, ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο στην προστασία του περιβάλλοντος, ανακυκλώνοντας μέσα στο σπίτι μας πέραν του 30% των σκουπιδιών μας, χωρίς κόστος και με σημαντικό όφελος!